Weg uit Duitsland

In Tijding 2016-2 heeft John van Dooren beschreven hoe Louis en Isabella in Duitsland terecht kwamen en ook weer terugkeerden naar Ossendrecht. Kijk hiervoor ook onder: Weg uit Duitsland en Elisabeth Musters.

Mijn moeder Elisabeth vertelde ons dat opa Louis een geweldige baan had in Duitsland. Hij was machinist op een locomotief en vervoerde zand bij de Rheinische Sandwerke. Dit werk beviel hem zeer; hij was graag in Duitsland en om die reden ging hij zijn papieren halen bij de gemeente om zich tot Duitser te laten naturaliseren. Dat was in 1913/1914.

Hij had zelfs zijn werkvergunning gehaald voor het jaar 1915, het jaar dat ze besloten terug te keren.

   

 

Een impressie van de Rheinische Sandwerke:                                                                        Opa op zijn locomotief

               

 

Opoe Isabella had ook werk bij de Rheinische Sandwerke. Zij kookte daar voor de mannen, zij verzorgde de keet en mijn moeder vertelde ook dat ze regelmatig een brandje moest blussen. Opoe overleed toen ik 8 jaar oud was en ik heb haar dus bewust meegemaakt. Opoe was een kordate vrouw. Ze wist wat ze wilde, ze bemoeide zich graag met alles en wenste ook dat alles werd gedaan zoals zij dat wenste en ook in haar tempo. Opa spraak haar daar wel eens op aan en liet zich niet gek maken. Hij was altijd de rust zelve. Hun karakters waren zo verschillend. Ik denk dat ze heel goed bij elkaar pasten.

Waarom vertel ik dit. Het rommelde in Duitsland en opoe Isabella kreeg haar bedenkingen bij de aanvraag van haar man Louis om zich te laten naturaliseren. ‘ Lauw, het zijn zulke vechtersbazen en wat gebeurt er met ons als er weer oorlog komt. Laten we het niet doen en terug gaan’. Louis was teleurgesteld; ze hebben er nog lang over gesproken volgens Elisabeth en uiteindelijk is Louis overtuigd en zijn ze teruggekeerd naar Ossendrecht.

Het grote gelijk van Isabella. Als zij niet voet bij stuk had gehouden, was deze tekst niet geschreven.

In augustus 1915 waren ze terug in Bergen op Zoom, waar ze tijdelijk verbleven.

Het gezin Musters heeft tijdelijk onderdak gekregen vlakbij de plek op Nieuw Borgvliet waar ik ook gewoond heb. Dit verblijf maakte onderdeel uit van de procedure tot repatriëring; die was er omdat veel Belgische mensen naar Nederland vluchtten in die periode en Bergen op Zoom een opvangfunctie had.